Adoptie binnenkort weer mogelijk, maar verdienmodel blijft, vindt geadopteerde Sam: 'Kan alleen sprookje zijn met waterdicht systeem'

Het kabinet wil nog dit jaar het adopteren van kinderen uit het buitenland hervatten. Er mag dan weer vanuit zes landen geadopteerd worden. Maar zolang er nog een verdienmodel aan adoptie hangt, vindt Sam van den Haak dat adoptie niet meer door kan gaan.

Binnenkort mag er dan weer vanuit zes landen geadopteerd worden: Filipijnen, Hongarije, Lesotho, Taiwan, Thailand en Zuid-Afrika. Vanaf begin vorig jaar werden vanwege de vele misstanden internationale adopties tijdelijk opgeschort.

Niet meer uit China en VS

Er mag niet meer geadopteerd worden uit landen waar kinderen zelf ook goed opgevangen kunnen worden, zoals de VS en China. Dat heeft mogelijk grote gevolgen voor gay-stellen, want Amerika is één van de weinige landen ter wereld waaruit zij mogen adopteren.

Met andere landen waarvan de procedures niet op orde zijn, wordt de samenwerking afgebouwd. Lopende procedures mogen worden afgemaakt, maar er mogen geen nieuwe worden gestart.

Adoptie als verdienmodel

Sam van den Haak is geadopteerd en schreef daarover het boek 'Niet geboren op mijn verjaardag'. Ze strijdt voor de belangen van geadopteerden in Nederland. "Dit lag in de lijn der verwachting", zegt ze over het hervatten van adoptie.

"Laat ik vooropstellen: ik ben voor adoptie. Ik denk namelijk dat het een sprookje kan zijn. Maar dat is het nu niet. En dat kan het ook niet worden als er geen waterdicht systeem is, zonder winstbejag. Zo'n land verdient ook heel veel geld met adoptie." Volgens Van den Haak is dat handel, iets dat je niet zou moeten willen.

Tienduizenden euro's

"Op dit moment kost een adoptie tussen de 12- en 40.000 euro", vertelt Van den Haak. "Een adoptie uit de Filipijnen, waar adopties dus mogelijk uit blijven, kost bijna 20.000 euro."

En niet van elke euro is na te gaan waar die terechtkomt. "In eerste instantie betaal je zo'n 1600 euro voor een cursus als aspirant-adoptie-ouder, maar je betaalt ook bemiddelingskosten. En je betaalt bijvoorbeeld een bijdrage aan een kindertehuis, waar een kind vandaan komt, en aan advocaten. Dat blijft bestaan. Het is niet helemaal duidelijk waar al dat geld terechtkomt."

Niet actief zoeken

Zelf werd Van Den Haak geadopteerd toen ze 2,5 à 3 jaar was. Bij haar gezin kwam ze op z'n zachtst gezegd niet goed terecht. "Ik kwam in een gezin waar ik seksueel werd misbruikt door mijn adoptievader en op mijn 17e werd ik uit huis gezet en moest ik maar zien te overleven, in een land waar niemand op mij lijkt."

Er mag vanuit Nederland niet meer actief naar kinderen worden gezocht, maar alleen nog geadopteerd worden als de wens uit het land zelf komt. Maar dat haalt volgens Van den Haak het winstbejag niet weg.

Psychische problemen

Daarnaast krijgen adoptiekinderen vaker te maken met psychische problemen, blijkt uit haar onderzoek. "Ik snap de wens van de ouder in spé heel goed, maar nog steeds is het zo dat kinderen die geadopteerd worden heel veel last kunnen krijgen van psychische problemen."

"Je haalt nog steeds een kind uit z'n omgeving en die zet je ergens anders neer. Je ziet dat mensen daar probleem mee hebben, dat kwam ik zelf tegen tijdens mijn onderzoek naar adoptieproblematiek. Geadopeerden plegen namelijk drie keer zo vaak zelfmoord."

'Dubbel besluit'

De Landelijke Vereniging van Adoptieouders (LAVA) noemt het besluit heel dubbel. "Eerst werden alle adopties opgeschort, dus we zijn blij dat er in ieder geval 6 landen zijn waarmee de procedures hervat gaan worden", zegt Sander Vlek van de LAVA. "Wij vinden dat het niet uit zou mogen maken in welk land je geboren bent, en als dit ervoor zorgt dat je in een kindertehuis moet opgroeien maken we daar ons grote zorgen over."

Het ministerie schrijft op haar site: "Het feit dat een adoptierelatie wordt afgebouwd betekent niet dat er misstanden zijn ontdekt of worden vermoed." Sander Vlek zegt daarover: "Wij kunnen op dit moment niet begrijpen hoe het belang van kinderen is gediend bij het stoppen met adopteren uit deze landen, vooral gezien deze opmerking."