| 31 juli 2007 door onze redacteur Stephan Bol
UTRECHT - Het wordt steeds moeilijker voor ouders om via de wettelijke weg een kind te adopteren. Sommigen zoeken een oplossing in de illegaliteit. ,,Adoptie is niet meer zo vanzelfsprekend als het is geweest. De kloof tussen de duizenden ouders die wachten op een adoptiekind en de achthonderd kinderen die op jaarbasis naar Nederland kunnen komen, wordt steeds groter’’, zegt Ina Hut, directeur van adoptievereniging Wereldkinderen. Ze verwacht dat hierdoor de belangstelling voor andere manieren van adoptie zal groeien. ,,Ik denk dat meer ouders in de toekomst voor het illegale circuit zullen kiezen, zoals je afgelopen week zag bij die mensen die op Sri Lanka aangehouden zijn.’’
Ontvoerd
Het verschil tussen de vraag van ouders en het aanbod van adoptiekinderen wordt steeds groter. Volgens Lilian Waanders, woordvoerder van de Stichting Adoptievoorzieningen, is er vaak een spraakverwarring tussen adoptieouders en -verenigingen. ,,Wie is de vrager en wie de aanbieder? Adoptieorganisaties zeggen dat het kind ouders vraagt om voor hem te zorgen. Ouders vinden zichzelf de vrager.’’ Waanders is het daar niet mee eens: ,,Hun kinderwens is gerechtvaardigd, maar ze hebben geen recht op een kind.’’
Aspirant-adoptieouders reageren verschillend op de ontwikkelingen in de adoptiewereld, zegt Waanders. ,,Sommigen zien van de adoptie af, anderen kiezen voor een pleegkind of wachten gewoon af, maar er is ook een groep die kijkt of ze op een andere manier toch een kind naar Nederland kunnen halen.’’ Waanders gebruikt voor die laatste optie bewust niet het woord ‘adopteren’. ,,Als je een kind op een andere manier dan langs de wettelijke weg haalt, is het geen adoptie meer. De uitdrukking ‘illegale adoptie’ versluiert ook ontzettend. Een tijdje terug was er een jongetje dat in India ontvoerd zou zijn en niet ter adoptie afgestaan. Zijn ouders hebben echter wel gewoon de wettelijke procedures doorlopen, zij waren slachtoffer van de illegaliteit. Dat hebben de mensen die deze week op Sri Lanka opgepakt zijn niet gedaan.’’
Ideale plaatje
Het is niet precies bekend hoe vaak illegale adoptie voorkomt in Nederland. ,,Wisten we dat maar’’, zegt Richard Bakker, woordvoerder van de Kinderbescherming. ,,We hebben het alleen in de gaten als een gemeenteambtenaar alert is bij de aanmelding van een kind. Justitie weet nog onvoldoende welke wegen bewandeld worden in het illegale circuit. Er wordt wel onderzoek gedaan naar welke mazen er in de wet zitten’’, zegt Bakker.
Anoniem bevallen
De Kinderbescherming doet vooronderzoek bij ouders die een kind willen adopteren en beslist of zij toegelaten worden tot de adoptieprocedure. ,,We merken in onze onderzoeken dat de verwachtingen van ouders niet reëel zijn’’, zegt Bakker. ,,Ouders gaan voor het ideale plaatje van ‘huisje, boompje, beestje’ en daarin moet het kind passen. Maar daarmee denken ze niet in het belang van het kind.’’ Het gaat duidelijk niet meer om één of twee gevallen, zegt Waanders. ,,Door goede maatregelen zijn deze mensen in Sri Lanka gepakt, maar er zijn ook mensen die wel in staat zijn een kind Nederland in te krijgen. Het aantal ‘illegale adopties’ zal onder de oppervlakte wel hoger liggen.’’
Ina Hut van adoptievereniging Wereldkinderen is niet blij met de vlucht van ouders naar illegale praktijken, maar is bang dat het niet te voorkomen is. ,,Er kan meer gecontroleerd worden en er kunnen scherpere regels opgesteld worden, maar aan een deel kun je dan nog niets doen. Vrouwen kunnen in Frankrijk bijvoorbeeld anoniem bevallen. Een ouderpaar uit Nederland kan dan naar Frankrijk reizen en het kind op hun naam laten zetten.’’ Volgens Waanders ligt het probleem in de westerse mentaliteit. ,,In onze individualistische samenleving leeft sterk het gevoel dat als we iets willen, we het ook moeten kunnen krijgen. Dat bepaalt zelfs de manier waarop mensen met hun kinderwens omgaan.’’
Illegale adoptie schaadt de beeldvorming rond adoptie, zegt SGP-Kamerlid Kees van der Staaij. ,,Bij kinderhandel gaat het puur om het gewin van de ouders, niet om het belang van het kind.’’ Van der Staaij is tevens voorzitter van de Adoptie Vereniging Gereformeerde Gezindte (AVGG). ,,Je ziet inderdaad steeds vaker dat het ontzettend lang duurt voordat mensen een kind kunnen adopteren. De AVGG adviseert dan vaak om te zich oriënteren op een ander land. Er zitten enorme verschillen tussen de wachttijden van bijvoorbeeld Colombia en Ethiopië.’’ |